Unique model 17 / Kriegsmodell

პირველი მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ 1920-ან წლებში საფრანგეთის არმიის საარტილერიო მეთაურებისგან წამოვიდა მოთხოვნა თვითდამტენ პისტოლეტზე, რომელიც მოთხოვნის თანახმად უნდა ყოფილიყო მცირე გაბარიტიანი, მსუბუქი და ამავდროულად უნდა ჰქონოდა მჭიდის მაღალი ტევადობა. პისტოლეტებით უნდა შეიარაღებულიყვნენ საარტილერიო გათვლის სამხედრო მოსამსახურეები. სხვადასხვა ვარიანტების განხილვის შემდეგ გადაწყდა, რომ პისტოოლეტის შემუშავებაში ჩაერთვებოდა სულ ახლახანს შექმნილი ფრანგული ფაბრიკა MAPF (Manufacture d’Armes de Pyrénées Françaises ) რომელიც 1923 წლიდან ფუნქციონირებდა ესპანეთის საზღვართან ახლოს მდებარე ქალაქ ანდაიში (Hendaye) და დაკავებული იყო თვითდამტენი პისტოლეტების წარმოებით. აღნიშნული პისტოლეტები ცნობილი იყო სავაჭრო ნიშნით „Unique”.

ფაბრიკის კონსტრუქტორებმა პისტოლეტის შემუშავებისას საფუძვლად აიღეს ესპანური RUBY, რომელიც თავის მხრივ Browning M1906-ის გამარტივებულ და გაზრდილი გაბარიტების მქონე ვარიანტს წარმოადგენდა. ამას გარდა ესპანური RUBY შეიარაღებაში ჰქონდა საფრანგეთის არმიას და სამხედროები კარგად იცნობდნენ მის საქსპლუატაციო თუ ტექნიკურ ნიუანსებს. შესაბამისად RUBY-ს ბაზაზე შემუშავებული ახალი პისტოლეტი ადვილად დაიმკვიდრებდა თავს საფრანგეთის არმიის საარტილერიო რიგებში. გადაწყდა რომ პისტოლეტი დამზადებულიყო ორ გავრცელებულ ვაზნაზე. 7,65x17mm Browning და 9x17mm Browning Short (9mm Kurz). ვინაიდან არტილერისტების მოთხოვნას წარმოადგენდა შედარებით დიდი ტევადობის მჭიდი, კონსტრუქტორები წავიდნენ მარტივი გზით და პისტოლეტს გაუკეთეს მოგრძო ტარი, რომლის ერთრიგიანი მჭიდიც იტევდა 9 ცალ 7,65x17mm Browning-ის ვაზნას. ამავდროულად შესაძლებელი იყო  დამატებით 1 ცალი ვაზნა ლულის სავაზნეში მოთავსებულიყო, რისი წყალობითაც პისტოლეტის საბრძოლო მარაგი 10 ცალ ვაზნას შეადგენდა. ხოლო 9x17mm Browning Short (9mm Kurz) ვაზნაზე გათვლილი პისტოლეტის მჭიდში 8 ცალი ვაზნა თავსდებოდა და +1 ვაზნა ლულის სავაზნეში.

პისტოლეტი Unique model 17

1928 წლის მეორე ნახევარში ახალი პისტოლეტის პირველი პარტია გადაეცა საფრანგეთის არმიის საარტილერიო გათვლების სამხედრო მოსამსახურეებს. ასევე გარკვეული ნაწილი ტაბელური პისტოლეტის სახით მოხვდა საფრანგეთის პოლიციის შეიარაღებაში. პისტოლეტს მიენიჭა აღნიშვნა Unique model 17 (შემოკლებით Unique 17).

მარცხნივ მოყვანილია ჩარჩოში განთავსებული დახურული ჩახმახი, ხოლო მარცხნივ ჩანს საკეტზე შესრულებული ამონაჭრელი ჩახმახისთვის და საცემი ნემსას კუდი

პისტოლეტის ავტომატიკა მუშაობდა თავისუფალი საკეტის პრინციპით. დამრტყმელი მექანიზმი იყო დახურული (შიდა) ჩახმახით. (სხვადასხვა ლიტერატურაში შეიძლება შეგვხვდეს ინფორმაცია, რომ Unique Model 17 არის საცემიანი ტიპის ე.წ. „სტრაიკერი“, რაც არაა სწორი). პისტოლეტის ჩარჩოზე მარცხენა მხარეს განთავსებული იყო დროშისებური მცველის ბერკეტი. მცველის ბერკეტის ზევით აწევის შემთხვევაში ხდებოდა სასხლეტის და საკეტ-გარსაცმის ბლოკრება, ხოლო ბერკეტის დაბლა დაწევის შემთხვევაში პისტოლეტი იხსნებოდა მცველიდან.

მჭიდი პისტოლეტის სახელურში ფიქსირდებოდა სახელურის ქვემოდან განთავსებული ფიქსატორით. გერმანელების მიერ საფრანგეთის ოკუპაციემდე სულ დამზადებული იქნა 18 000 ცალი პისტოლეტი, ხოლო საფრანგეთის ოკუპაციის მომენტიდან პისტოლეტ Unique Model 17-ის წარმოება გაგრძელდა მესამე რაიხის შეიარაღებული ძალებისთვის. გერმანელებმა პისტოლეტი შეიარაღებაში მიიღეს აღნიშვნით „Selbstlade Pistole Unique“ (თვითდამტენი პისტოლეტი Unique). 

გადამუშავებული პისტოლეტი ღია ჩახმახით Unique „Kriegsmodell“ 

ამას გარდა გერმანელებმა პარალელურად დაიწყეს პისტოლეტის მოდიფიკაციის წარმოება სახელწოდებით Unique „Kriegsmodell“, რომელიც ძირითადად ფლოტისთვის იყო განკუთვნილი. აღნიშნული მოდიფიკაცია შემუშავდა გერმანიის შეიარაღების სამმართველოს Heereswaffenamt (შემოკლებით HWA) მიერ და განსხვავდებოდა იმით, რომ ნაცვლად დახურული ტიპის ჩახმახისა, ჰქონდა გარეგანი (ღია) ჩახმახი. ასევე პისტოლეტის სახლურს უკანა მხრიდან გაუკეთეს ნახევარმთვარისებური გამობურცული საზურგე, რამაც გაზარდა პისტოლეტის ერგონომიულობა (უფრო მოსახერხებელი გახადა პისტოლეტის ხელში ჭერა). 

ფლოტისთვის განკუთვნილ 7,65x17მმ-ან ბრაუნინგის ვაზნაზე განკუთვნილ პისტოლეტს მიენიჭა აღნიშვნა Rr, ხოლო 9x17მმ-ან ბრაუნინგის მოკლე ვაზნაზე გათვლილ პისტოლეტს - Fr. პისტოლეტებს გერმანელები თავიანთი წესის თანახმად არტყავდნენ Waffenamt -ის დამღას არწივის და სპეციალური ნომრის სახით WaA251. სულ ჯამში გერმანელების მიერ 1940-1945 წლებში დამზადებულ იქნა დაახლოებით 20 000 ცალი Kriegsmodell (რიგი წყაროების თანახმად 24 550 ცალი) და 36 000 ცალი Selbstlade Pistole Unique Model 17.

მთლიანობაში Unique Model 17 და Unique „Kriegsmodel“ იყო მარტივი კონსტრუქციის პისტოლეტები. მათ არ ჰქონდათ საკეტის შემაკავებელი და ბოლო ვაზნის გასროლის შემდეგ არ ხდებოდა საკეტის ღია მდგომარეობაში დატოვება. სასხლეტი მექანიზმი იყო ერთმაგი მოქმედების. მცველიც იყო პრიმიტიული სახის. თუ ლულის სავაზნეში მიწოდებული იყო ვაზნა და ჩახმახი იმყოფებოდა დაშვებულ მდგომარეობაში, ამ შემთხვეავში ჩახმახი ებჯინებოდა საცემ ნემსას. შესაბამისად პისტოლეტის დავარდნის დროს იყო რისკი, რომ მოხდებოდა თვითნებური გასროლა. ზემოაღნიშნულიდან გამოდინარე გაიცემოდა ერთგვარი რეკომენდაცაია, რომლის თანახმად პისტოლეტი უნდა ეტარებინათ სავაზნეში ვაზნის მიწოდების გარეშე.

მიუხედავად ყველაფრისა პისტოლეტები Unique Model 17 და Unique „Kriegsmodell“ მუშაობდა საიმედოდ, იშლებოდა მარტივად და მათი წმენდა/მომსახურება არ წარმოადგენდა რაიმე სირთულეს. ამას გარდა პისტოლეტის დამზადება არ მოითხოვდა რთულ საწარმოო ოპერაციებს. სწორედ ამიტომ ომის დასრულების შემდეგ საფრანგეთმა გააგრძელა პისტოლეტების წარმოება სახელწოდებით Unique model R17 გათვლილი 7,65x17mm Browning-ის ვაზნაზე და Unique model Rd17  გათვლილი წრიული აალების .22LR ტიპის ვაზნაზე, რომელიც გამოიყენებოდა სავარჯიშო სროლისთვის და ასევე კომერციული მიზნით გადიოდა ექსპორტზე სხვადასხვა ქვეყნების სამოქალაქო ბაზარზე. წრიული აალების .22LR ტიპის ვაზნაზე გათვლილი კომერციული პისტოლეტების ტარზე შესრულებული იყო წარწერა "Ranger" დ სხვადასხვა სავაჭრო კატალოგებში სწორედ ამ სახელით იყიდებოდა.

1951 წელს გამოჩნდა მოდელი აღნიშვნით Unique model Rr-51, რომელიც 1980-ან წლებამდე იწარმოებოდა როგორც საპოლიციო და სამსახურეობრივი ე.წ. ტაბელური პისტოლეტი. გარკვეული წყაროების თანახმად საფრანგეთის პოლიციამ 1951-1980-ანი წლების ბოლომდე ჯამში მიიღო 102 000 ცალი პისტოლეტი, ხოლო 1998 წლის მარტში განახორციელა ბოლო ოფიციალური შეკვეთა პისტოლეტ Rr-51-ზე რომლის ფარგლებშიც 640 ცალი პისტოლეტი იქნა შეკვეთილი.