და მაინც რა არის ეს "ნულევოი" / "ნულავოი" მაკაროვი?

რამოდენიმე დღის წინ ჩვენს ბლოგზე, სტატიაში "მაკაროვისპისტოლეტი კონკურსიდან-დღემდე",  დაგვისვეს შეკითხვა, რომელიც ეხებოდა მაკაროვის პისტოლეტის უაკანა სამიზნეს. უფრო კონკრეტულად კი ე.წ. „ნულევოი“ მაკაროვის თემას.  აღნიშნულიდან გამომდინარე გადავწყვიტე ამ შეკითხვას ვრცელი პასუხი გავცე და სტატიის სახით გამოვაქვეყნო.

 

მხოლოდ საქართველოში თუ გავიგონებთ შემდეგ ფრაზებს:

- „იყიდება გენერალსკი ნულევოი მაკაროვი!“

- „ნულევოი მაკაროვი ყველაზე ზუსტია!“

- „ნულევოი მაკაროვს მხოლოდ მაღალჩინოსნებს ურიგებდნენ“

შესაბამისად ვისაც „ნულევოი“ მაკაროვი აქვს ჰგონია, რომ რაღაც ზებუნებრივ პისტოლეტს ფლობს. რეალურად კი იგი არ განსხვავდება არაფრით სხვა მაკაროვებისგან, რომლებსაც უკანა სამიზნეზე დატანილი აქვს მარკირება 1, 2, 3, 4 ან 5.

პირველ რიგში დავიწყოთ იმით, თუ საიდან მოდის ტერმინი „ნულევოი“ მაკაროვი.

როგორც მოგეხსენებათ მაკაროვის პისტოლეტის უკანა სამიზნეზე დატანილია სხვადასხვა ციფრები ეს შეიძლება იყოს 1, 2 და აშ. რას აღნიშნავს ეს ციფრები?

მაგალითად აღნიშნული მაკაროვის უკანა სამიზნე მარკირებულია 3-ანით

სხვადასხვა ინტერნეტ გვერდებზე თუ ფორუმებზე შეიძლება შეხვდეთ ამ ციფრების არასწორ განმარტებას. მაგალითად ბევრგან საუბრობენ იმაზე, რომ თუ 0 აწერია (ან საერთოდ მარკირების გარეშეა) უკანა სამიზნეს, მაშინ ეს პისტოლეტი ისვრის ზუსტად 12 საათის მიმართულებით და ამიტომ არის ყველაზე ზუსტი. ხოლო მაგალითისთვის თუ სამიზნეს აწერია 2, ესეიგი დამიზნების დროს მას მიაქვს 2 საათის მიმართულებით. ანუ ოდნავ მარჯვენა ზედა კუთხეში. ეს არის მტკნარი სიცრუე და ნუ დაუჯერებთ ამ კომენტარებს.

რეალურად მარკირებები ციფრების სახით მაკაროვის სისტემის პისტოლეტის (ПМ) უკანა სამიზნეზე, ნიშნავს კონკრეტულ ჯგუფს, რომელშიც იგულისხმება სამიზნის სიმაღლე. აღნიშნული ჯგუფების მნიშვნელობა მცირედით იცვლებოდა გარკვეული პერიოდის განმავლობაში. მაგალითად თავდაპირველად მაკაროვის წარმოების დაწყებისას მოქმედებდა ასეთი სტანდარტი:

მარკირება უკანა სამიზნეზე	უკანა სამიზნეს სიმაღლე
ჯგუფი 0 / მარკირების გარეშე	4,1 მმ
ჯგუფი 1	5,1 მმ
ჯგუფი 2	5,4 მმ
ჯგუფი 3	5,7 მმ
ჯგუფი 4	6,0 მმ
ჯგუფი 5	6,3 მმ
ჯგუფი 6	6,6 მმ

შემდგომ აღნიშნული სტანდარტში კვლავ შევიდა გარკვეული ცვლილებები.

მარკირება უკანა სამიზნეზე	უკანა სამიზნეს სიმაღლე
ჯგუფი 0	5 მმ
ჯგუფი 1	5,25 მმ
ჯგუფი 2	5,5 მმ
ჯგუფი 3	5,75 მმ
ჯგუფი 4	6 მმ
ჯგუფი 5	6,25 მმ

გვხვდება ასეთი სტანდარტიც

მარკირება უკანა სამიზნეზე	უკანა სამიზნეს სიმაღლე
ჯგუფი 1	4,75 მმ
ჯგუფი 2	5,00 მმ
ჯგუფი 3	5,25 მმ
ჯგუფი 4	5,50 მმ
ჯგუფი 5	5,75 მმ
ჯგუფი 6	6,00 მმ
ჯგუფი 7	6,25 მმ

 ბოლოს გარკვეული პერიოდი ასეთი სტანდარტი მოქმედებდა

მარკირება უკანა სამიზნეზე	უკანა სამიზნეს სიმაღლე
ჯგუფი 0	5 მმ
ჯგუფი 1	5,25 მმ
ჯგუფი 2	5,5 მმ
ჯგუფი 3	5,75 მმ
ჯგუფი 4	6 მმ
ჯგუფი 5 (იგივე ЗИП) / შესაძლოა იყოს მარკირების გარეშე	6,2 მმ

ანუ აქ იგულისხმება, რომ თუკი მაკაროვის უკანა სამიზნე მარკირებულია პირობითად 2-ანით, ესეიგი მისი სიმაღლე შეადგენს 5,5მმ-ს. თუ მარკირებულია 4-ანით, ესეიგი მისი სიმაღლე შეადგენს 6მმ-ს.

რა საჭიროა ასეთი მარკირება და განსხვავებული სიმაღლის უკანა სამიზნეები?

როდესაც ქარხანაში ხდება პისტოლეტის მისროლა, კონკრეტული ეგზემპლარისთვის ხდება კონკრეტული სიმაღლის უკანა სამიზნის მორგება. მაგალითად თუ ქარხნული მისროლის დროს აღმოჩნდა, რომ პისტოლეტზე აყენია უკანა სამიზნე მარკირებით 2 (ჯგუფი 2) და ტყვიები ხვდება დამიზნების წერტილიდან ქვევით, ამ შემთხვევაში უნდა დაყენდეს უფრო მაღალი უკანა სამიზნე, პირობითად ჯგუფი 3 ან შესაძლოა 4. ეს დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენად დაბლა მიაქვს პისტოლეტს. შესაძლოა რომ პირიქითაც მოხდეს. ანუ მაღლა მიჰქონდეს პისტოლეტს და უკანა სამიზნე შეცვალონ უფრო დაბალი სამიზნით. ეს ნუმერაცია ასევე ეხმარება ოსტატს, რომელიც სარემონტო სამუშაოებს ასრულებს. თუკი პისტოლეტი მოხვდა ოსტატთან, იმ მიზეზით, რომ პისტოლეტს მიაქვს მაღლა ან დაბლა, მაშინ ოსტატი შეეცდება შეარჩიოს შესაბამისი (ოპტიმალური) სიმაღლის სამიზნე და დააყენოს კონკრეტული ჯგუფი. (ან აიღოს ყველაზე მაღალი უკანა სამიზნე და დაქლიბოს კონკრეტული ჯგუფის სიმაღლემდე).

ეს ჯგუფები შესულია მაკაროვის პისტოლეტის სარემონტო სახელმძღვანელო ინსტრუქციაშიც. ფოტოზე შეგიძლიათ იხილოთ ინსტრუქციიდან ამოღებული ნახაზი. ინსტრუქცია დაბეჭდილია 1971 წელს.

და რა ხდება იმ შემთხვევაში თუ სროლისას ტყვია დამიზნების წერტილს ცდება მარჯვინ ან მარცხნივ? ამ შემთხვევაში უკანა სამიზნის სიმაღლე რჩება უცვლელი, მაგრამ ხდება ჰორიზონტალური შესწრორებები. ანუ უკანა სამიზნის ჩამაგრების ადგილიდან მცირედი გადაადგილება. მაგალითად თუკი პისტოლეტს მიაქვს მარჯვნივ, მოხდება უკანა სამიზნის მცირედი გადაწევა მარცხნივ. თუკი დამიზნების წერტილიდან მარცხნივ ხვდება ტყვიები, მაშინ უკანა სამიზნე ჩამაგრების ადგილში მცირედით დაიძრება მარჯვნივ.

როგორც ხედავთ, არაფერი განსაკუთრებული და ზებუნებრივი არაა იმ მაკაროვის პისტოლეტში, რომელსაც უკანა სამიზნე მარკირებული აქვს 0-ანით. ეს არის ერთგვარი არასწორი ინტერპრეტაცია, რომელიც ვიღაცამ სადღაც გააჟღერა და სხვებმაც აიტაცეს.

P.S.

ცნობისთვის ანალოგიური ჯგუფები (მარკირებები) შეიძლება შეგხვდეს სხვადასხვა პისტოლეტის უკანა სამიზნე მოწყობილობებზე და ეს ჯგუფები, გარდა რიცხვებისა, შეიძლება იყოს ალფავიტური სახისაც. მაგალითად საქართველოს საპატრულო პოლიციის შეიარაღებაში არსებული პისტოლეტების (HS-9) უკანა სამიზნეებზეც გხვდება ჯგუფების აღნიშვნა, რომელიც ალფავიტური სახისაა.

HS-9 და HS2000 ჯგუფები

მარკირება უკანა სამიზნეზე	უკანა სამიზნეს სიმაღლე
G	5,80 მმ
სამიზნე მარკირების გარეშე	6.30 მმ
D	6,80 მმ

ქვემოთ მოყვანილი ცხრილი ამოღებულია HS2000 -ის ინსტრუქციიდან

მადლობა Otari-ს შეკითხვისთვის და იმედი მაქვს ამომწურავად გაგეცით პასუხი :)