5x18 ჩაროლა ანიტუა / კლემანი


     1897 წელს ესპანეთში შეიქმნა პისტოლეტი  სახელწოდებით „CHAROLA ANITUA“, რომელიც გათვლილი იყო სპეციალურ 5მმ-ან ვაზნაზე (მეტრული აღნიშვნა 5x18მმ).

ფოტოსურათზე გამოსახულია 5მმ-ან ვაზნაზე გათვლილი ესპანური პისტოლეტი "ჩაროლა ანიტუა"

ვაზნის მასრა იყო ბოთლისებური ფორმის, რომელსაც მასრის ბოლოში გააჩნდა პისტოლეტის ვაზნებისათვის დამახასიათებელი ნაწიბური. მისი ტყვია იყო მოგრძო ზომის და გააჩნდა ბლაგვი (მომრგვალებული) ცხვირი. ტყვიის გარსი იყო მთლიანად მეტალისაგან დამზადებული და იწონდა 1,8გრამს. მცირე კალიბრისა და ბოთლისებური მასრის შედეგად ტყვიის საწყისი სიჩქარე ლულიდან გამოსვლისას აღწევდა 310მეტრს წამში, ხოლო მისი ენერგია შეადგენდა მაქსიმუმ 88ჯოულს. რათქმაუნდა 88 ჯოული თანამედროვე ვაზნების ენერგიასთან შედარებით ძალზედ მცირეა.
არსებობს ცნობები, რომ დაბალ ენერგიასთან ერთად, მოგრძო და მსუბუქი ტყვია იწვევდა იარაღის მუდმივ შეფერხებებს, რის შედეგადაც ესპანური პისტოლეტის „Charola Anitua“-ს წარმოება 1901 წელს შეწყდა.
ვაზნის შექმნიდან 6 წლის შემდეგ 1903 წელს ბელგიელი კონსტრუქტორის შარლ ფ. კლემანის მიერ დაპატენტებულ იქნა ჯიბის თვითდამტენი პისტოლეტი სახელწოდებით „Clement M 1903“, რომელშიც გამოიყენებოდა ესპანური 5x18მმ-ანი ვაზნები. კლემანის პისტოლტს უფრო მეტი კომერციული წარმატება მოჰყვა, ვიდრე ანალოგიურ ვაზნაზე გათვლილ დიდი გაბარიტების მქონე ესპანურ პისტოლეტს. ამ ყველაფერმა განაპირობა ის, რომ ვაზნების წარმოება დაიწყო ბელგიაში და მიენიჭა სახელწოდება 5 mm Clement.




 ფოტოსურათზე გამოსახულია 5მმ-ან ვაზნაზე გათვლილი კლემანის პისტოლეტი

1906 წელს ამერიკელმა ჯონ ბრაუნინგმა შექმნა 6,35მმ-ანი ვაზნა და ჯიბის პისტოლეტი, რომელმაც სწრაფად მოიხვეჭა წარმატება და თამამად შეიძლება ითქვას, რომ იგი მსოფლიოში ყველაზე წარმატებულ ჯიბის პისტოლეტად იქცა. შესაბამისად ბელგიური კლემანის პისტოლეტი 1906 წლიდან მოდიფიცირებულ იქნა ბრაუნინგის 6,35მმ-ან ვაზნაზე, რომლის ენერგიაც თითქმის იდენტური იყო 5მმ-ანი კლემანის ვაზნისა და უფრო სტაბილურად მუშაობდა.
5x18მმ-ანი ვაზნები თავის დროზე იწარმოებოდა ესპანეთში, ავსტრიაში და ბელგიაში სხვადასხვა მწარმოებლების მიერ. რიგი წყაროების თანახმად 1930 წელს მათი სერიული წარმოება შეწყდა. 



 ფოტოსურათზე გამოსახულია 5х18მმ-ანი ჩაროლა/კლემანის ვაზნები

70-ანი წლების დასაწყისში საბჭოთა კავშირში შეიქმნა კომპლექსი (პისტოლეტი თავისი ვაზნით) სახელწოდებით ПСМ, რომელიც გათვლილი იყო ვაზნაზე 5,45x18 МПЦ. აღნიშნული ვაზნა გაბარიტებით ყველაზე ახლოს დგას ჩაროლა-კლემანის ვაზნასთან და არსებობს მოსაზრება, რომ სწორედ მისი გავლენით შეიქმნა იგი.  მომავალში შევეცდები გამოვაქვეყნო სტატია 5,45მმ-ან ПСМ-ის ვაზნაზე.
დღეს ლიტერატურაში 5მმ-ანი ჩაროლა-კლემანის ვაზნას აღნიშნავენ სხვადასხვანაირად:

5 mm CHAROLA / 5 mm CHAROLA ANITUA / 5mm CLEMENT / 5mm CLEMENT AUTO PISTOL / 5mm CLEMENT SELBSTLADE PISTOLE / 5x18 CLEMENT / 5.1x18.3 CLEMENT / 5.2X17 CLEMENT / GR 130 / DWM 484 / Hirtenberger 2006 / SAA 0290 / XCR 05 015 BGC 020.

No comments:

Post a Comment